اين سايت فروش اينترنتي كالاهاي ديجيتالي كه در سال ۱۳۸۵ يك استارتاپ با ۵ نيرو بوده است، در حال حاضر بيش از ۲۰۰ نفر پرسنل دارد. در ماه هاي ابتدايي كار، اين سايت، قطعات كامپيوتر و تعداد محدودي پرينتر را عرضه مي كرد. در سال هاي اخير با افزايش ميزان نفوذ اينترنت در مردم، و جلب تدريجي اعتماد مردم به بانكداري اينترنتي و سپس خريد از اينترنت، فضا براي گسترش فعاليت چنين سايت هايي بازتر شد.
رموز موفقيت ديجيكالا:
يكي از مهمترين رازهاي موفقيت ديجيكالا از لحاظ فني، ۲ ويژگي مهم «مقايسه» و «نظرات كاربران» است. به اعتقاد من، به عنوان يك كاربر، و هم به عنوان كسي كه در اين حوزه چندين سال فعاليت حرفه ايي مي كند، اين دو ويژگي، برگ هاي برنده ي ديجي كالا در برابر ديگر رقبانش بوده و هستند.
اگر چه اين دو ويژگي تنها مزاياي اين سايت نيستند و توسط ديجي كالا هم ابداع نشده اند اما پياده سازي درست آن، توانسته است، اين سايت را به عنوان اولين و موثقترين مرجع خريد اجناس الكترونيكي (بخصوص گوشي هاي همراه) براي من و بسياري ديگر از دوستان، آشنايان و همكاران مان تبديل كند.
درس مهم: استمرار، پشتكار و تلاش روزانه براي بهتر شدن
به نظر من، استارتاپي ها بايد ديجيكالا را زير نظر داشته باشند. مسيري كه اين كسب و كار (نوپا در سال ۱۳۸۵) تا امروز طي كرده است، راه آساني نبوده است. مشكلات متعددي فني به دليل نبود زيرساخت هاي مناسب فناوري اطلاعات در كشور، مسائل و معضلات ناشي از عدم وجود قوانين مشخص و روشن درباره اينترنت، و تجارت الكترونيكي، گريبانگير هر كسب و كاري در اين حوزه بوده و هست.
آنچه مهم است، پايداري بنيانگذاران و گردانندگان يك كسب و كار اينترنتي، و نااميد نشدن از اتفاقات و ناملايمات، و ادامه كار است.
به راستي، اين موفقيت، يك شبه روي نداده است. به قول بيز استون، از بنيانگذاران تويتر: « گذر زمان، پشتكار و ۱۰ سال تلاش، به تدريج شما را به صورت يك موفقيت يك شبه جلوه مي دهد! »
اعتماد، اعتماد، اعتماد:
شايد يكي از دلايل مهم ديگر در موفقيت ديجيكالا بخصوص در بخش تلفن هاي همراه، بازار كاذب و غيرقابل اعتمادي است كه به دليل عدم صداقت، كلاهبرداري هاي مختلف، تبليغات گمراه كننده و عدم دانش كافي فروشندگان خرده فروش در ميان مردم بوجود آمده است.
خيلي ها، ترجيح مي دهند، به جاي اينكه چند روز وقتشان را صرف رفتن از اين مغازه به آن مغازه، و شنيدن حرف هاي ضد و نقيض كنند، در خانه خود پشت كامپيوترشان بنشينند و با آرامش و بدون دغدغه، كالاي مورد علاقه شان را بررسي، مقايسه و سپس خريداري كنند.
با وجود تنوع بسيار در انواع كالاهاي مصرفي الكترونيكي بخصوص موبايل ها، سرعت بالاي ورود مدل هاي جديد به بازار، رقابت شديد ميان توليد كنندگان، بالا و پايين رفتن قيمت ها، بازي هاي روانشناختي توليد كنندگان با قيمت گذاري هاي مختلف، انتخاب و خريدن بهترين گوشي ممكن به نسبت بودجه مورد نظر را به كاري پر از استرس تبديل كرده است. كاري كه ديجي كالا كرده است، كاهش اين استرس، از طريق ارائه طيف وسيعي از اطلاعات مختلف درباره كالاها، به شكل متن و تصوير و فيلم، و همچنين نترسيدن از به اشتراك گذاري تجربه خريد كاربرانش است.
عدم وجود رقيب خارجي:
وقتي اين آمار فروش را براي بار اول ديدم، فورا به اين فكر افتادم كه غول هاي فروش اينترنتي مانند آمازون ممكن است چقدر در روز فروش داشته باشند؟!
جالب است بدانيد آمازون در سال ۲۰۱۲ هر ثانيه بيش از ۳۰۰ آيتم مي فروخته است.
درآمد (فروش) سالانه آمازون، در سال ۲۰۱۳ چيزي نزديك به ۷۵ ميليارد دلار بوده است كه پيش بيني مي شود در سال ۲۰۱۴ به ۱۰۰ ميليارد دلار برسد.
مساله تحريم بانكي و مالي كشور، تهديدي است كه توسط كسب و كارهايي مانند ديجيكالا به فرصت هاي طلايي تبديل شده است. به دليل وجود تحريم ها، كمپاني هاي بزرگ و چند مليتي مانند Amazon.com و eBay.com نمي توانند در ايران فعاليتي مانند كشورهاي ديگر داشته باشند.
ورود Amazon به هر كشور جديدي، قلب صاحبان كسب وكارهاي محلي آن كشور را پايين مي ريزد. مناطق قابل دسترسي اين غول تجارت الكترونيكي بسيار وسيع شده است. دوستان من در منطقه خودگردان كردستان عراق كوچكترين چيزهايي كه در بازار پيدا نمي شود يا گران به نظر مي رسد را از آمازون مي خرند كه اغلب با احتساب هزينه هاي ارسال هم ارزانتر از بازار محلي به دستشان مي رسد.
برهم زدن بازارها (Disruption) :
ديجيكالا توانسته است بازارهاي سنتي كسب و كارها را بر هم بزند. حالا ديگر هيچ شركت يا مغازه فروش محصولات الكترونيكي از گزند ديجيكالا در امان نيست و آن چيزي كه روزي دست كماش مي گرفتند به تهديدي جدي تبديل شده است. قطعا به دليل الكترونيكي بودن، عدم وابستگي به زمان و مكان خاص و دلايل بسيار ديگر، هزينه هاي اداره و نگه داري ديجيكالا به نسبت شركت ها يا مغازه هايي در آن سطحِ از فروش، بسيار پايينتر است.
ديجيكالا به كل كشور دسترسي دارد حالي كه براي يك كسب و كار محلي، اين كار امكان پذير نيست. نمونه جهاني اين نوع برهم زدن بازارهاي سنتي، آمازون است. فروشگاه هاي زنجيره اي بزرگ كتاب و محصولات فرهنگي در آمريكا اين سايت را كه در سال ۱۹۹۵ لانچ شد، خيلي جدي نگرفتند اما آمازون در عرض ۲ سال آنقدر پيشرفت كرد كه وارد بورس شد.
پيام و اثرگذاري انتشار اين خبر:
يكي از مهمترين نتايج حاصل از انتشار چنين آمار جالبي اين است كه توجه بسياري از جوانان به مزايا و فرصت هاي بازار فناوري اطلاعات جلب مي شود. اما، مهمتر از آن اين است كه سرمايه ها را به سمت اين حوزه هدايت خواهد كرد.
به قول وزير اقتصاد آقاي دكتر طيب نيا درهمايش بهبود فضاي كسب و كار ايران، يكي از مشكلات اقتصادي كشور اين است كه سرمايه ها در خاك و ديوار اسير شده اند. حال، با شنيدن چنين آماري، سرمايه گذاران بخش مسكن و انبوه سازي، به فكر فرو خواهند رفت.
كسب و كارهاي مشابه در چه حال هستند؟
تعداد فروشگاه هاي اينترنتي در ايران كم نيستند اما برخي از آن ها، توانسته اند اسم و رسم بزرگتري به هم بزنند. از جمله مشهورترين آن ها، غير از ديجيكالا، مي توان به چاره، فينال، ورچين، زنبيل، تهرانكالا و … اشاره كرد.
شايد هيچ كدام از اين فروشگاه ها، كه هر كدام سياست هاي متفاوتي در كارشان در پيش گرفته اند نتوانسته جايگاه ديجي كالا را در ذهن كاربران ايراني بدست آورند.
در مقايسه ي ديجي كالا با فروشگاه هاي همهچيز فروش مانند چاره و فينال كه از نظر تنوع محصولات و پشتيباني، استانداردهاي بالايي را رعايت مي كنند، مي توان ۳ تا از مزيت هاي رقابتي مهم ديجي كالا را به شرح زير نام برد:
تمركز بر بازار مشخص كالاهاي الكترونيكي
ارائه گارانتي اختصاصي خود
رابط كاربري جذابتر و تلاش مداوم براي بهتر كردن
تمركز ديجي كالا از ابتداي شروع به كار، بر اين بازار Niche به آن كمك كرد تا هزينه هاي عملياتي و همچنين دردسرهاي تامين، انبار، نگه داري و ارسال كالاهاي حساس را نداشته باشد. ديجي كالا توانسته است كاري كند كه در مدت زمان كوتاهي، محصولاتي كه در جهان فروششان شروع مي شود را با قيمتهاي رقابتي عرضه كند.
آينده ديجيكالا:
ديجي كالا كه اكنون در مسير رشد پرشتاب قرار گرفته است مي خواهد تا پايان سال ۱۳۹۳ بيش از ۵۰۰ نفر نيروي جديد را در اين شركت استخدام كند. اميدوارم اين سرعتِ پرشتاب، روح صميمي، چابك و منعطف ديجي كالا را تضعيف نكند و بتواند بيش از پيش اعتماد مشتريان را به خود جلب كند. همچنين اميدواريم اخبار موفقيت هاي ديگر كسب و كارهاي اينترنتي را بيشتر بشنويم. موفقيت ديجيكالا، و امثال آن، مي تواند بر موفقيت و موقعيت فضاي كسب و كارهاي اينترنتي در كشور تاثير بسزايي داشته باشد.